تغییرات خانواده و تأثیر آن بر فرزندآوری در جامعه ایران

به‌دلیل اهمیت تحولات جمعیتی ایران در چهار ده اخیر و تأثیرپذیری فرزندآوری از عوامل گوناگون فرهنگی و اجتماعی و...، مقال حاضر قصد دارد تغییراتی که در دهه‌های اخیر در حوزه خانواده رخ داده است و در کاهش باروری تأثیرگذار بوده را بررسی کند.

مقایسه روش های تدریس

در فرایند یاد دهی – یادگیری ، همانگونه که از ظاهرآن نمایان است تنها به تدریس پرداخته نمی شود بلکه یاد دهی و تدریس دریک سو و یادگیری در سویه ی دیگر آن قرار دارد .

با توجه به اینکه تمام دروس دوره راهنمایی تحصیلی به گونه ای خاص به همدیگرمرتبـط اند نمی توان بین دروس حایل قائـل شد .

معلم کارآمد کیست؟

پیامبران الهی نخستین معلمین در تربیت انسان کامل بوده اند. با توجه به تاریخ انبیای الهی همواره پیامبران جزء آن دسته از مردمی بودند که ویژگی های اخلاقی و انسانی منحصربه فردی داشته اند لذا اولین ویژگی که برای یک معلم می توان در نظر گرفت فضایل اخلاقی و ویژگی های شخصیتی والامی باشد. 
دانش آموزان به شکلی پیوسته و مداوم نسبت به نگرش ها، ارزشها و شخصیت های معلمان خود واکنش نشان می دهند. تقلید از معلم، یکی از روشهای معمول در یادگیری به شمار می رود و از این لحاظ معلم می تواند الگوی پرقدرتی برای دانش آموز به حساب آید. یکی از جنبه های مهم یادگیری از طریق تقلید آن است که رفتار می تواند به سادگی از طریق مشاهده کسب شود و برای این کار لازم نیست که دانش آموز راسا به انجام دادن و تمرین و یا ارائه آن رفتار بپردازد. دانش آموزان به طور ثابت در حال جذب و کسب اظهارات، حالت ها ونگرش های معلمان خود از نقطه نظر روش کلاسی هستند و این امر بدون آنکه معلم رجوع خاصی به این گونه رفتارها داشته باشد انجام می گیرد. در مواردی که معلم با طعنه و کنایه و یا استهزا به اشتباهات دانش آموزان پاسخ می دهد احتمال اینکه دانش آموزان نیز چنین واکنش هایی نسبت به همدیگر نشان دهند افزایش خواهد یافت. باید توجه داشت که هر نوع رفتاری در هر زمانی می تواند به شکل یک الگو عمل کند. از این رو دانش آموزان رفتارهای مثبت و منفی، هر دو را از معلمان خود خواهند آموخت.

بازگشایی مدارس و آغاز مهر

در بیان اهمیت تعلیم و تربیت همین بس که گفته اند تحقق گوهر آدمی، بدان وابسته است. غرض از آفریدن هر موجود، تحقق حالت کمال است و کارایی آدمی در دوره زندگی اجتماعی، به این بستگی دارد که تا چه حد در کودکی و نوجوانی بتواند از پرتو تعلیم و تربیت درست بهره مند شود و به حقیقت وجود خویش پی ببرد. انسان با استفاده از توانایی های بالقوه ای که در خود دارد و امکاناتی که جامعه در اختیار او قرار می دهد، و نیز در اثر تربیت اسلامی، می تواند حقیقت وجود خویش را بشناسد و به مرحله ادراک معقولات برسد و به یاری اندیشه و از روی اراده، ارزش را از ضدارزش باز شناسد و برگزیند، تا به کمال معنوی برسد که هدف نهایی آموزش و پرورش است. عناصر فرهنگی هر جامعه، از راه آموزش و پرورش شکل می گیرد. آموزش یا تعلیم، هر گونه فعالیت برای ایجاد تغییری مثبت در ادراکات فرد است.

آغاز سخن

به نام یگانه هستی بخش

دوستان ومهربانان عزیز سلام  

دوست داریم زندگى ‏هایمان، سرشار از صمیمیت و خونگرمى و صفا باشد.

حریم انسانها و حرمت همگان، محفوظ بماند و معاشرت‏ هایمان نشأت‏ گرفته از «فرهنگ قرآنى‏» و تعالیم مکتب باشد.

و این، یعنى «زندگى مکتبى‏».

پایدارى و استحکام رابطه ‏هاى مردمى، در سایه رعایت نکاتى است که ‏برگرفته از «حقوق متقابل‏» افراد جامعه باشد.

در اینکه «چگونه باید زیست‏» و چه سان با دیگران باید رابطه داشت، نکته‏ اى ‏است که در بحث «آداب معاشرت‏» مى ‏گنجد.

بر خلاف فرهنگ غربى، روح و محتواى فرهنگ دینى ما بر پایه «ارتباط‏»،«صمیمیت‏»، «تعاون‏»، «همدردى‏» و «عاطفه‏» استوار است. جلوه‏ هاى این فرهنگ ‏بالنده نیز در دستورالعمل هاى اخلاقى اسلام دیده مى ‏شود.

«زندگى مکتبى‏»، در سایه شناخت این رهنمودها و به کار بستن آنها درصحنه‏ هاى مختلف زندگى است، نه با شعار و ادعا. به هر میزان که معیشت و معاشرت ما با اینگونه هدایت هاى دینى در مقوله رفتار، هماهنگ باشد، به همان‏ اندازه زندگی هایمان «مکتبى‏» است. مسلمان باید به ‏گونه‏اى در چارچوب اصول و سنن فرهنگ دینى خودش زندگى کند که با شهامت و افتخار، بتواند «امضاى دین‏»را پاى همه رفتارش بگذارد و زندگیش « برچسب اسلام‏» داشته باشد و الگوى ‏اسلامى را بر زندگى خویش در خانه و جامعه، سایه ‏افکن سازد.

«آداب برخورد»، «دید و بازدید»، «رفت و آمد» هاى خانوادگى و دوستانه، نحوه «گفتار» و «رفتار» با اقشار مختلف، «دوستى‏» و حد و حدود آن، مراعات‏« حقوق دیگران‏»، «ادب و سپاس و احترام‏»، از جلوه‏ هاى بارز اخلاق معاشرت ‏است. این‏گونه رابطه‏ هاى اجتماعى، با عنوان هاى مختلف و در شرایط گوناگون‏ انجام مى ‏گیرد. گاهى به صورت «صله ‏رحم‏» است؛ در ارتباط با اقوام و بستگان.گاهى نام «عیادت‏» به خود مى‏ گیرد؛ در مورد بیماران. گاهى نسبت‏ به برادران و خواهران دینى، عنوان «زیارت‏» مى ‏یابد، گاهى با همسایگان است، گاهى بامستمندان. گاهى هم بر محور اطعام است و گاهى به شکل مسافرت هاى دور و نزدیک و بردن هدیه و آوردن «سوغات سفر». گاهى هم براى شرکت در مجلس عقد و عروسى یا مشارکت در مراسم سوگ و تسلیت‏ گویى است. به هر حال، همه اینها نوعى «رابطه‏» و «معاشرت‏» است و نشان‏ دهنده منش‏ انسانى و فرهنگ اخلاقى هر فرد. اسلام نیز در این باره بسیار سخن گفته و رهنمود داده است.

باشد که «فرهنگ خودى‏» و «هویت دینى‏» را پاس بداریم و با افتخار و سربلندى و رها از سلطه فرهنگى بیگانه و با تکیه بر رهاورد مکتب و وحى، زندگى و روابط خویش را بر پایه ارزش هاى برگرفته از قرآن و اهل بیت (علیهم ‏السلام)، سامان بخشیم و براى نسل هاى آینده «ادب و اخلاق‏» را میراث بگذاریم.

و امید آنکه در سالی که پیش روی داریم بتوانیم با با بهره مندی از تعالیم انسان ساز اسلام و پیروی از  دستورات حیات بخش پیشوایان راستین قدمی هر چند اندک در اعتلای فرهنگ ناب دینی برداریم . و در این راه پر مخاطره چشم امیدمان به تأییدات الهی است . و امید که شما عزیزان نیز ما را در این راه با نظرات سازنده خود یاری فرمایید.

                                                                                  با سپاس

                                                                   مسئول گروه مطالعات اجتماعی